του Στρατή Μπουρνάζου

Η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη συνιστά, σίγουρα, πολιτικό γεγονός -- και όχι μόνο επειδή η Ν.Δ. αποκτά πρόεδρο έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής στασιμότητας. Εκτός αυτού, η εκλογή του Κ. Μητσοτάκη έχει ποιοτικά χαρακτηριστικά, που αξίζει να διερευνήσουμε σε δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, πώς το αουτσάιντερ μπόρεσε να κερδίσει, δεύτερον τι θα ακολουθήσει. Όσον αφορά το πρώτο, νομίζω μπορούμε να διακρίνουμε τρεις κατηγορίες λόγων:

α) Τυχαία περιστατικά όπως η ματαίωση της εκλογής στις 22 Νοεμβρίου και η επιμήκυνση της προεκλογικής περιόδου ή η κακοκαιρία την προηγούμενη Κυριακή. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι λιγότερο σημαντικοί και ενδιαφέροντες, ωστόσο όταν μιλάμε για μια διαφορά 16.000 ψήφων δεν μπορούμε να τους προσπεράσουμε.

β) Το πραγματολογικό επίπεδο: η ευθεία στήριξη του Άδωνη Γεωργιάδη και η έμμεση αλλά σαφής του Απ. Τζιτζικώστα -- η φωτογραφία των τριών στον αγιασμό των υδάτων στη Θεσσαλονίκη ήταν εύγλωττη. Εδώ, επίσης, πρέπει, εδώ, να σταθμίσουμε τις συμμαχίες και τις αντιπαλότητες στο ενδοκομματικό πεδίο: μητσοτακικοί, σαμαρικοί κλπ. Στο ίδιο πραγματολογικό επίπεδο, ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει η κοινωνική σύνθεση της ψήφου. Όπως παρατήρησε ο Θανάσης Καμπαγιάννης στο facebook, από τους 800.000 των εσωκομματικών εκλογών το 2009 (μεταξύ Ντόρας Μπακογιάννη και Σαμαρά) φτάσαμε στους 400.000 στον πρώτο γύρο του 2015 και στις 300.000 προχθές: «Η αποψίλωση αυτή δεν ήταν ομοιόμορφη και ταξικά ουδέτερη. Στο εκλογικό σώμα της 20.12.2015 υπεραντιπροσωπεύονταν τα μεσαία και πλουσιότερα στρώματα. Αν προσπεράσει κανείς το κέντρο της Αθήνας (που με 1 εκατομμύριο πληθυσμό είχε συμμετοχή μόνο 38.000 ατόμων!), οι περιοχές των Βορείων και των Νοτίων Προαστίων υπεραντιπροσωπεύονται (με πρωταθλητές δήμους την Κηφισιά και τη Γλυφάδα). Στις περιοχές αυτές ο Μητσοτάκης κέρδισε ήδη από τον πρώτο γύρο και το bonus του Άδωνη σήμανε περίπατο στον δεύτερο. Όταν όμως φτάνουμε στις πιο εργατολαϊκές συνοικίες, η συμμετοχή καταρρέει -- και εκεί είναι που ο Μεϊμαράκης κερδίζει στον πρώτο, και σε κάποιες περιπτώσεις και στον δεύτερο, γύρο» (διαβάστε και τη συνέχεια, στο f/b του, έχει ενδιαφέρον, καθώς ο Θ. Καμπαγιάννης καταλήγει «το Περιστέρι και ο Πειραιάς μπορεί να μην μπορούν να νικήσουν την Κηφισιά και τη Γλυφάδα εντός της Νέας Δημοκρατίας. Αλλά στο δημοψήφισμα του Ιούλη του 2015 έκαναν περίπατο» -- και άρα, εκτιμά, τα πράγματα θα είναι δύσκολα για τον Κυριάκο, στις εθνικές εκλογές).^¹

γ) Ένα τρίτο επίπεδο, εξίσου σημαντικό, αν όχι περισσότερο, με το προηγούμενο: η εικόνα που έφτιαξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Μια εικόνα νέου, μορφωμένου, Ευρωπαίου κ.ο.κ., και κυρίως δυναμικού ηγέτη, που μπορεί να νικήσει τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ. Πόσοι, αλήθεια, εντός αλλά και εκτός ΝΔ, μπορούν, ανεξάρτητα με τη συμπάθεια ή αντιπάθεια που τρέφουν για κάθε πρόσωπο, μπορούν να φανταστούν πρωθυπουργό τον Β. Μεϊμαράκη και πόσοι τον Κ. Μητσοτάκη; (και κάτι αντίστοιχο, νομίζω, θα βάραινε αν είχαμε δεύτερο γύρο μεταξύ Μεϊμαράκη και Τζιτζικώστα). Αυτή η «παράσταση νίκης» έχει μεγάλη σημασία. Μάλιστα, σε ένα σύνολο 300.000 ψηφοφόρων, τη σημερινή εποχή της χαλάρωσης των προσδέσεων, θεωρώ ότι μπορεί να είναι πιο ισχυρός παράγοντας από τους μηχανισμούς ή την επιρροή κάθε κομματάρχη.

Θα επιβεβαιώσει αυτές τις προσδοκίες ο Κ. Μητσοτάκης; Πώς θα κινηθεί; Πώς θα χειριστεί, λ.χ., τις εσωκομματικές ισορροπίες; Πώς θα πολιτευθεί αυτός, ο κατεξοχήν και πατενταρισμένος μνημονιακός, έναντι των μνημονιακών μέτρων της κυβέρνησης; Πώς θα τοποθετηθεί, επίσης, σε άλλες επιλογές (αν λ.χ. φτάσουμε στην αναγνώριση της ΠΓΔΜ με σύνθετο όνομα, κάτι που η ευρωπαϊκή και φιλελελεύθερη ταυτότητά του θα επέβαλλαν να στηρίξει, αλλά έρχεται σε σύγκρουση με μεγάλο μέρος της βάσης και της ιδεολογικής συγκρότησης του κόμματός του); Και, ακόμα, μεγάλο ερωτηματικό, πώς θα εξελιχθεί η σχέση του με την Ακροδεξιά (βλ. και το σχόλιο του Δ. Χριστόπουλου στο f/b ότι ο πρώτος διδάξας, στον τομέα αυτό, ήταν ένας πρώην κεντρώος και φιλελεύθερος πολιτικός, ο Κων. Μητσοτάκης, αν θυμηθούμε τη στήριξη του αβερωφικού μπλοκ, τη σχέση του με τον Γ. Καρατζαφέρη και το περιβόητο «unfair»). Σε όλα αυτά, ο Κυριάκος προφανώς θα βάλει νερό στο κρασί του. Το ερώτημα είναι πόσο, και αν τελικά θα προσφέρει νερωμένο κρασί ή αγνό νεράκι.

Ο νεοφιλελευθερισμός (ως ιδεολογία ως πολιτική αλλά και ως μπαμπούλας) δεν έχει μεγάλες συμπάθειες στην ελληνική κοινωνία, ωστόσο κομμάτια του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος, και ειδικά όταν συμπλέκονται με παραδοσιακά συντηρητικά αντανακλαστικά, συγκεντρώνουν ευρεία συναίνεση και προσφέρονται για δημαγωγία. Και, φυσικά, παρά την εκλογική νίκη τον Γενάρη του 2015, οι αριστερές ιδέες (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) κάθε άλλο παρά διαθέτουν ηγεμονία. Έτσι θεωρώ βέβαιο ότι θα παρακολουθήσουμε, εκ μέρους του Κυριάκου Μητσοτάκη, μια σκληρή επίθεση σε τομείς όπως λ.χ. η παιδεία (στη γραμμή του «Όχι Μπαλτά για την παιδεία), το υπερτροφικό «κομματικό δημόσιο» και οι «τεμπέληδες» δημόσιοι υπάλληλοι, ζητήματα ασφάλειας και τάξης κ.ο.κ., ενάντια στις αριστερές «ιδεοληψίες». Σε προνομιακά πεδία, δηλαδή, στα οποία μπορεί να εκφραστεί μια σκληρή αντιπολιτευτική γραμμή, συμπορεύονται οι οπαδοί του «Ναι» της 5ης Ιουλίου, και μπορεί πρόθυμα να συναινέσει μια ευρύτερη κοινή γνώμη.

Πολλά είναι ανοιχτά, και για πολλά έχω αμφιβολίες, για ένα όμως είμαι σίγουρος: όποιοι θέλουν να αντιπαλέψει τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν πρέπει επικεντρωθούν στο παρελθόν του (υπόθεση Siemens, θητεία του ως υπουργού) ή σε παράγοντες όπως η οικογενειοκρατία. Όχι επειδή αυτά είναι ασήμαντα. Κάθε άλλο, αντίθετα και η διάσταση της διαπλοκής και των πελατειακών σχέσεων (το μητσοτακέικο κράτος εν κράτει στα Χανιά) είναι πολύ σοβαρές. Ωστόσο, η αντιπαράθεση πρέπει να γίνει στο παρόν, αλλιώς όσο λέμε για την οικογένεια και ιστορίες του παρελθόντος, φοβάμαι ότι ο Κυριάκος θα κερδίζει δυναμική, μιλώντας για το αύριο, κάνοντας την κριτική μας να μοιάζει γκρίνια, φόβος και μεμψιμοιρία του παλιού.

Στο σήμερα λοιπόν. Αν τολμήσει η κυβέρνηση να θεσμοθετήσει τον πολιτικό γάμο για τα ομόφυλα ζευγάρια, τι θα λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Θα τον υποστηρίξει (πράγμα που θα αποτελούσε, βέβαια, κέρδος για την κοινωνία μας) ή θα τα «μασήσει», αποδεικνύοντας ότι δεν είναι τόσο φιλελεύθερος; Αντίστοιχα, τι θα κάνει στο θέμα των σχέσεων κράτους-Εκκλησίας. Επίσης, στο πεδίο της δημόσιας υγείας ή το ασφαλιστικό, πώς θα τοποθετείται;

Πεδίον δόξης και αντιπαράθεσης λαμπρόν, λοιπόν; Ένας νέος, φρέσκος, δυναμικός, με πιο έντονα ιδεολογικά χαρακτηριστικά αντίπαλος -- τι καλύτερο! Ναι, έτσι θα ήταν, με ένα μικρό πρόβλημα: Ποιος θα είναι αυτός που αντιπαρατεθεί; Και εδώ αναδεικνύεται το κενό. Δεν θέλω να είμαι αφοριστικός, αλλά σε κεντρικό πολιτικό πεδίο δεν βλέπω κανέναν που να μπορεί να δώσει τη μάχη αξιόπιστα -- γιατί μιλάω για πολιτική, ιδεολογική και κοινωνική μάχη, μάχη της καθημερινότητας, όχι κοκορομαχίες ή κραυγές και ιδεοληψίες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κληρονομεί ένα κόμμα διχασμένο και ηττημένο, πρέπει να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, και ως πολιτικός ηγέτης πρέπει να αναμετρηθεί με μεγάλα προβλήματα, ενώ ο ίδιος –εν τω μέσω της κοινωνικής καταστροφής που συνεχίζεται– πρεσβεύει απόψεις που θα εντείνουν πολλά τα προβλήματα αυτά. Ο αντίπαλός του έχει πολύ χώρο να παίξει. Με μια προϋπόθεση, όμως, εκ των ων ουκ άνευ: να υπάρξει τέτοιος αντίπαλος, που μπορεί να κάνει παιχνίδι· και παιχνίδι σημαίνει διαφορετική πολιτική.

¹Μόλις είχα τελειώσει το γράψιμο, είδα το αναλυτικό άρθρο του Τ. Κωστόπουλου «Ταξική πόλωση στις εκλογές της ΝΔ», Εφ.Συν., 15.1.2016.

πηγη

Γνωρίστε τις επιχειρήσεις της περιοχή σας....... κάντε έξυπνες αγορές

Με ένα κλίκ στις κάρτες τους