KLIOMED: ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

του Ιωάννη Ξυνογαλά

Σύντομη περιγραφή - ορισμός

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί μια ιδιαίτερα κοινή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χρόνια διάχυτη απόφραξη των αεραγωγών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρεία, η ΧΑΠ ορίζεται ως προοδευτικά επιδεινούμενη και μη αναστρέψιμη ελάττωση της μέγιστης εκπνευστικής ροής του αέρα. Στην ΧΑΠ περιλαμβάνεται μια πληθώρα κλινικών οντοτήτων που δεν είναι δυνατό να διαχωρισθούν σαφώς. Με βάση τα κλινικά χαρακτηριστικά και τις παθολογοανατομικές βλάβες διακρίνονται δύο μεγάλες οντότητες που συχνά αναπτύσσονται συγχρόνως και απαιτούν παρόμοια θεραπευτική προσέγγιση: η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα.

Θεραπεία

Η θεραπεία της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας αποσκοπεί σε τέσσερα βασικά στοιχεία:
1. Να επιβραδυνθεί ο ρυθμός επιδείνωσης της αναπνευστικής λειτουργίας
2. Να προληφθούν οι συχνοί παροξυσμοί της νόσου
3. Να υποχωρήσουν τα συμπτώματα
4. Να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής των ασθενών

Προκειμένου να ανακοπεί ο ρυθμός επιδείνωσης της αναπνευστικής λειτουργίας, είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη διακοπή του καπνίσματος και την αποφυγή διαβίωσης σε περιοχές με ερεθιστικές τοξικές σκόνες, καπνούς και αέρια. Η πρόληψη των παροξυσμών της νόσου επιτυγχάνεται μόνο με την αποφυγή της έκθεσης των ασθενών που πάσχουν από ΧΑΠ σε κλειστούς χώρους, ιδιαίτερα στις περιόδους έξαρσης των λοιμώξεων. Ο προφυλακτικός αντιγριππικός και αντιπνευμονιοκοκικκός εμβολιασμός, είναι δυνατό να προλάβει κάποιες από τις αναπνευστικές λοιμώξεις.

Η βελτίωση των συμπτωμάτων των ασθενών που πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια επιτυγχάνεται με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και οξυγόνου. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα και τα κορτικοστεροειδή.

Τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα έχουν την ικανότητα να διανοίγουν τους αποφραγμένους αεραγωγούς και προσφέρουν συμπτωματική ανακούφιση σε πολλούς ασθενείς με ΧΑΠ.  Μπορούν να χορηγηθούν ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό, ανάλογα με την αποτελεσματικότητά τους στον έλεγχο των συμπτωμάτων του κάθε ασθενή. Tα περισσότερα βρογχοδιασταλτικά λαμβάνονται κύρια με τη μορφή εισπνοών, που αυτή γίνεται με τους νεφελοποιητές.Εισπνεόμενα τα φάρμακα αυτά, δρουν αποκλειστικά στους βρόγχους και μειώνονται οι ανεπιθύμητες ενέργειες που συνεπάγεται η συστηματική τους δράση.

Ασθενείς με σοβαρού βαθμού ΧΑΠ και αναπνευστική ανεπάρκεια, πρέπει να θεραπεύονται με συνεχή χορήγηση οξυγόνου, κατ'όπιν συνεννόησης με τον θεράποντα ιατρό. Η χορήγηση οξυγόνου γίνεται με ρινικούς καθετήρες ή μάσκα από διάφορες συσκευές όπως οι συμπυκνωτές οξυγόνου και το αέριο οξυγόνο σε οβίδες.Περίπου 40% των ασθενών που λαμβάνουν οξυγόνο είναι δυνατό να βελτιωθούν μετά από ένα μήνα θεραπείας.

Η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών με ΧΑΠ, αποτελεί το βασικό στόχο οποιασδήποτε θεραπευτικής προσέγγισης. Οι ασθενείς με ΧΑΠ θα πρέπει να λαμβάνουν συστηματικά υποστηρικτική αγωγή που θα περιλαμβάνει πρόγραμμα φυσικοθεραπείας, αναπνευστικές ασκήσεις, ειδική διατροφή, ψυχολογική υποστήριξη και εργασιοθεραπεία. Θα πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να χρησιμοποιούν σωστά τη φαρμακευτική αγωγή και να συμμορφώνονται στις υποδείξεις των θεραπόντων ιατρών.