Η συμβολή της Νευροψυχολογίας στη διάγνωση Μαθησιακών και Αναπτυξιακών Διαταραχών

 Τα σχολεία ξεκίνησαν μαζί με τις αγωνίες, επενδύσεις και όνειρα γονέων και μαθητών. Όλοι μαζί συμμετέχουν σε έναν αγώνα δρόμου με στόχο την απρόσκοπτη μάθηση των παιδιών με ματιά βέβαια στο καλύτερο μέλλον των παιδιών. Αυτός ο αγώνας έγινε δυσκολότερος με την πανδημία, τα αλλεπάλληλα μέτρα αλλά και τα διαδικτυακά μαθήματα.

-         Τι γίνεται όμως όταν για κάποια παιδιά η μάθηση δεν είναι και τόσο απλή διαδικασία; Όταν η κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής γίνεται με κόπο και κουράζει γονείς και παιδιά;

-         Τι είναι αυτές οι μαθησιακές δυσκολίες  που ακούμε αρκετά συχνά πλέον και στην ελληνική πραγματικότητα;  

-         Στο σχολείο ίσως αναδυθούν και άλλες αναπυξιακές διαταραχές οι οποίες προϋπάρχουν από τη γέννηση του παιδιού αλλά εκδηλώνονται όταν οι συνθήκες ευνοήσουν την εκδήλωσή τους όπως η γνωστή μας Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) και άλλες λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές διαταραχές.  Οι συνθήκες αυτές είναι συνήθως  το σχολειο.

Να τα πάρουμε όμως από την αρχή για να διευκρινιστεί πόσο σοβαρές είναι και πόσο πρέπει οι γονείς να ανησυχούν.

Οι μαθησιακές διαταραχές είναι μία ανομοιογενής ομάδα  δυσκολιών με επίκεντρο τη μάθηση.

Πρόκειται για δυσχέρεια στην κατάκτηση και χρήση του λόγου, της γραφής, της ανάγνωσης, των μαθηματικών ικανοτήτων, παρά τις φυσιολογικές νοητικές ικανότητες. Δηλαδή τα  παιδιά που τις αντιμετωπίζουν είναι παιδιά τυπικής ανάπτυξης με φυσιολογική νοημοσύνη τα οποία δεν ακολουθούν το μέσο όρο της τάξης τους στο ρυθμό μάθησης.  

Οι δυσκολίες αυτές προϋπάρχουν αλλά δεν γίνονται αντιληπτές μέχρι το παιδί να φοιτήσει στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Είναι συχνό το γεγονός ότι ένας από τους δύο γονείς έχουν εκδηλώσει παρόμοια δυσκολία στη μάθηση κατά τα χρόνια της σχολικής του ζωής.  Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι γνωστές με τις ονομασίες: δυσλεξία, δυσαναγνωσία, δυσγραφία, δυσορθογραφία, δυσαριθμησία.

Από την άλλη πλευρά οι διαταραχές της ανάπτυξης υπάρχουν από τη γέννηση του παιδιού και μπορεί να εκδηλωθούν ή να μην εκδηλωθούν πριν από τη σχολική φοίτηση. Ωστόσο, με την είσοδο του παιδιού στο σχολείο οι εν λόγω διαταραχές θα δυσκολέψουν και αυτές τη μάθηση του παιδιού. Συχνά συναντάμε τη ΔΕΠ-Υ και τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού οι οποίες επιδρούν τόσο στη διαδικασία της μάθησης όσο και στην αλληλεπίδραση του παιδιού με συνομηλίκους αλλά και με ενηλίκους.

Κάποιες από τις συνήθεις εκδηλώσεις των προαναφερόμενων μαθησιακών δυσκολιών και διαταραχών είναι οι εξής :

-         Γραμματικά και ορθογραφικά λάθη, λάθη στη σειρά των λέξεων, λανθασμένες καταλήξεις, παραλείψεις γραμμάτων, αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβιστική ανάγνωση, αργή και κοπιώδης ανάγνωση, αδυναμία στην κατανόηση κειμένων, αδυναμία στους υπολογισμούς, οπτικο-αντιληπτικές αδυναμίες, σύγχυση του αριστερού με το δεξί, ακατάληπτη γραφή, αδυναμία στην οργάνωση του γραπτού. Εκδηλώσεις των αναπτυξιακών δυσκολιών μπορεί να είναι η υπερκινητικότητα, η αδεξιότητα, η ελλιπής συγκέντρωση, η βραδύτερη αντίληψη, οι ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες, η δυσχέρεια στην επικοινωνία με συνομηλίκους.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΦΥΓΜΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 83 Σεπτέμβριος 2021 Aφιέρωμα Eκπαίδευση

Publish at Calameo

Και οι δύο ομάδες δυσκολιών συνοδεύονται από χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση και άλλες συναισθηματικές διαταραχές. Οι γονείς παρακολουθούν συνήθως με αγωνία και πολύ συχνά εκδηλώνουν άγχος.

-         Η αλήθεια είναι ότι πλέον έχουμε στα χέρια μας σημαντικά εργαλεία τόσο για τον εντοπισμό/διάγνωση όσο και για την αποκατάστασή τους για την όσο το δυνατόν ομαλή ένταξη των παιδιών στη σχολική τάξη.

-         Η νευροψυχολογία  με τις μεθόδους της,  συμβάλλει αποφασιστικά στο πεδίο των νευροαναπτυξιακών διαταραχών αλλά και των μαθησιακών δυσκολιών.  Η διάγνωση μπορεί να διευκολυνθεί μέσω της νευροψυχολογικής εκτίμησης.  Η διαδικασία είναι απλή: Πραγματοποιείται με μολύβι και χαρτί και με υλικό προσαρμοσμένο στην παιδική ηλικία και τις ανάγκες της. Η διάρκειά της ποικίλλει. Η νευροψυχολογική εκτίμηση θεωρείται ίσως η καλύτερη λεπτομερέστερη και αντικειμενική αξιολόγηση για τις μαθησιακές δυσκολίες, τις αναπτυξιακές διαταραχές καθώς και τα προβλήματα μάθησης. Η διαδικασία και η φύση της είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό καθώς η είσοδός της στην Ελληνική πραγματικότητα είναι σχετικά πρόσφατη. Η διαδικασία συνήθως είναι ευχάριστη ,  τα παιδιά την αντιμετωπίζουν με ενθουσιασμό και συνεργάζονται για την ολοκλήρωσή της. Ο  εξεταστής (Κλινικός Νευροψυχολόγος)  συνεργάζεται μαζί τους για την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση δημιουργώντας ένα καλό κλίμα επικοινωνίας. Τα αποτελέσματα επικοινωνούνται στους γονείς αλλά και σε επαγγελματίες υγείας με αναφορά η οποία περιλαμβάνει εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση του παιδιού, τις δυνατότητες και αδυναμίες του καθώς και προτάσεις για τη περαιτέρω βελτίωση στους τομείς που παρουσιάζει αδυναμία.

Με τα πολύτιμα όπλα της νευροψυχολογίας στη φαρέτρα μας μπορούμε να συμβάλουμε όχι μόνο στην αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών αλλά και κάθε είδους δυσκολίας που παρουσιάζεται στα παιδιά  για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, των οικογενειακών τους σχέσεων και κυρίως τη μελλοντική τους πορεία σαν ώριμοι και ανεξάρτητοι ενήλικες.

 

Σύντομο Βιογραφικό

Η Ευγενία Παπαχρηστοπούλου είναι Αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας εν αποστρατεία. Παράλληλα με τα στρατιωτικά της καθήκοντα, ολοκλήρωσε με επιτυχία τις σπουδές της  στο Τμήμα Ψυχολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια εξειδικεύθηκε στην Κλινική Νευροψυχολογία φοιτώντας σε Μεταπτυχιακό της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. 

Τα τελευταία χρόνια της στρατιωτικής της καριέρας υπηρέτησε στο Κέντρο Ειδικής Φροντίδας Παιδιών του Πολεμικού Ναυτικού όπου απέκτησε πολλαπλή εμπειρία σε νευροψυχολογικές αξιολογήσεις παιδιών και εφήβων καθώς και σε ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.

Δραστηριοποιήθηκε εθελοντικά στις δράσεις του Κέντρου Νοητικής Ενδυνάμωσης της Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών  πραγματοποιώντας πλήθος νευροψυχολογικών αξιολογήσεων σε ενηλίκους, ενώ συμμετείχε  και σε ομάδες νοητικής ενδυνάμωσης ηλικιωμένων.

Σήμερα  διατηρεί ιδιωτικο γραφείο. Ταυτόχρονα είναι καθηγήτρια  στον Τομέα της Ψυχολογίας στο Επιστημονικό Κολλέγιο Ελλάδας (SCG).

Έχει συμμετοχές σε πολλά συνέδρια νευρολογικού ή παιδοψυχολογκού ενδιαφέροντος με προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις.

Έχει κάνει πολλές μετεκπαιδεύσεις σε αντικείμενα νευροψυχολογικού ενδιαφέροντος.

Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια που αφορούν την ψυχολογία παιδιών και εφήβων (παιγνιοθεραπεία, μετεκπαιδευτικό σεμινάριο για τη ΔΕΠ-Υ).

Διοργανώνει ομιλίες σε σχολεία και σε κέντρα ηλικιωμένων για ενημέρωση σε τρέχοντα θέματα.

Αρθρογραφεί σε εφημερίδες και σε ιστοσελίδες ψυχολογικού ενδιαφέροντος.

Είναι μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων, της Ελληνικής Νευροψυχολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας.

Ευγενία Παπαχρηστοπούλου

Ψυχολόγος-Κλινική Νευροψυχολόγος,

MSc Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Επισμηναγός Π.Α  ε.α

Καθηγήτρια  Κλινικής Νευροψυχολογίας, Τμήμα Ψυχολογίας SCG- Επιστημονικό Κολλέγιο Ελλάδας

Επιστημονική συνεργάτης Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

Γραφείο: Λαγουμιτζή 24, Καλλιθέα

Τηλ. 6983514995

2111097268

 

 Ανάρτηση από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «ΣΦΥΓΜΟΣ» ΤΕΥΧΟΣ 83 Σεπτέμβριος   2021… ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ