Αλλαγές στο οικοσύστημα της Πάρνηθας: Οι 40 λύκοι που θέτουν σε κίνδυνο τον πληθυσμό των ελαφιών

Οι λύκοι της Πάρνηθας εξελίσσονται σε απειλή για τους πληθυσμούς ελαφιών

Η Πάρνηθα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς βιότοπους της Ελλάδας, φιλοξενώντας σπάνια είδη πανίδας, όπως το κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus). Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η ισορροπία του οικοσυστήματος έχει διαταραχθεί λόγω της αύξησης του πληθυσμού των λύκων, γεγονός που έχει επηρεάσει δραματικά τον πληθυσμό των ελαφιών.

Μιλώντας στο Newsbomb.gr ο Δρ. Γιώργος Ηλιόπουλος, επιστημονικός υπεύθυνος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Καλλιστώ, ο αριθμός των ελαφιών έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς η θήρευση από τους λύκους αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθυσμό τους. Επιπλέον, οι δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών έχουν καταστρέψει μεγάλο μέρος του φυσικού τους περιβάλλοντος, επιτείνοντας την κατάσταση.

Πληθυσμιακές εκτιμήσεις και απειλές

Οι εκτιμήσεις σχετικά με τον πληθυσμό των ελαφιών στην Πάρνηθα διαφέρουν. Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ, το 2023 ο αριθμός τους ανερχόταν σε περίπου 350 άτομα, ενώ η Μονάδα Διατήρησης του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥ) υπολογίζει ότι κυμαίνεται μεταξύ 100 και 200 ατόμων. Αυτή η διαφορά οφείλεται στη χρήση διαφορετικών μεθόδων καταγραφής.

Όσον αφορά τις κύριες απειλές που αντιμετωπίζουν τα ελάφια στην Πάρνηθα ο Γιώργος Ηλιόπουλος ανέφερε: «Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που έχουμε κάνει, το 2023 ο πληθυσμός των ελαφιών στο Εθνικό Πάρκο Πάρνηθας ήταν περίπου 350, σύμφωνα με την Καλλιστώ. Ωστόσο, η εκτίμηση της Μονάδας Διατήρησης είναι χαμηλότερη, μεταξύ 100 και 200 ελαφιών, καθώς χρησιμοποιείται διαφορετική μέθοδος καταγραφής.

Ο πληθυσμός των ελαφιών έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τα επίπεδα του παρελθόντος. Η Μονάδα Διατήρησης του ΟΦΥ και άλλοι φορείς παρακολουθούν τον πληθυσμό τους. Η πληθυσμιακή εκτίμηση που έχει γίνει δείχνει μια ξεκάθαρη μείωση τα τελευταία 10 χρόνια».

Οι βασικές απειλές που αντιμετωπίζουν τα ελάφια είναι:

Οι δασικές πυρκαγιές, που τα τελευταία χρόνια έχουν καταστρέψει σχεδόν το 50% του Εθνικού Πάρκου.
Η θήρευση από τους λύκους, οι οποίοι έχουν αυξηθεί σημαντικά και επηρεάζουν τον πληθυσμό των ελαφιών.
Η λαθροθηρία, η οποία, αν και έχει μειωθεί, εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο.

«Η προστασία των ελαφιών είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη απειλή είναι οι δασικές πυρκαγιές, που τα τελευταία 3-4 χρόνια έχουν καταστρέψει σχεδόν το 50% του Εθνικού Πάρκου», είπε.

Και πρόσθεσε: «Επιπλέον, σημαντική απειλή αποτελεί η θήρευση από τους λύκους, οι οποίοι έχουν επηρεάσει σημαντικά τον πληθυσμό των ελαφιών. Παράλληλα, η λαθροθηρία, αν και έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να είναι ένας κίνδυνος».

Πώς προστατεύονται τα ελάφια από τους λύκους

Η επιστημονική ομάδα της Καλλιστώ έχει πραγματοποιήσει γενετικές αναλύσεις και μελέτες τροφικών προτιμήσεων των λύκων, μελετώντας τα περιττώματά τους. Από την έρευνα του 2023 προκύπτει ότι στην Πάρνηθα ζουν πάνω από 40 λύκοι, οι οποίοι τρέφονται σε μεγάλο ποσοστό με ελάφια (60-70% της διατροφής τους, ανάλογα με την περιοχή).

«Η θήρευση από τους λύκους είναι ο κύριος παράγοντας μείωσης του πληθυσμού των ελαφιών», αναφέρει ο Δρ. Ηλιόπουλος. «Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πληθυσμοί της άγριας πανίδας αυξομειώνονται φυσικά. Το σημαντικό είναι να παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και να λαμβάνουμε διαχειριστικά μέτρα, εάν χρειαστεί».

Για την προστασία του πληθυσμού των ελαφιών, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης τόσο των λύκων όσο και των ελαφιών, με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, θα εφαρμοστούν κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα, ώστε να διασφαλιστεί η ισορροπία του οικοσυστήματος.

Η Καλλιστώ έχει ήδη υποβάλει προτάσεις προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος για τη διαχείριση του ζητήματος. «Σίγουρα χρειάζεται μεγάλη προσοχή και συνεχής παρακολούθηση του πληθυσμού των ελαφιών και των αιτιών της μείωσής του», επισημαίνει ο Δρ. Ηλιόπουλος. «Δεν υπάρχει λόγος πανικού, αλλά είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα που θα εξασφαλίσουν τη σταθεροποίηση του πληθυσμού τους σε ασφαλή επίπεδα».

«Αυτή τη στιγμή, το κύριο έργο που έχουμε κάνει είναι η παρακολούθηση του πληθυσμού των λύκων. Το 2023 πραγματοποιήσαμε γενετικές αναλύσεις και μελέτες τροφικών προτιμήσεων, αναλύοντας περιττώματα.

Διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μεγάλη πυκνότητα λύκων στο Εθνικό Πάρκο Πάρνηθας, με πάνω από 40 άτομα. Η διατροφή τους βασίζεται σε σημαντικό ποσοστό (60-70%, ανάλογα με την περιοχή) στα ελάφια. Αυτό επιβεβαιώνει ότι η θήρευση από τους λύκους είναι ένας βασικός παράγοντας μείωσης του πληθυσμού των ελαφιών», ανέφερε σχετικά με την Καλλιστώ.

«Έχουμε ήδη καταθέσει προτάσεις προς το Υπουργείο για τη διαχείριση αυτού του ζητήματος, προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα».

newsbomb.gr