Οι ξένοι πρέσβεις ζητησαν από τον Αλβανό πρωθυπουργό να μην προχωρήσει στις απαλλοτριώσεις και κατεδαφίσεις ελληνικών ιδιοκτησιών, όπως σχεδίαζε.

Ρεπορτάζ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

Αλλιώς τα είχε σχεδιάσει... κι αλλιώς του έρχονται. Ενισχυμένος από τη νίκη του στις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα θεώρησε προφανώς πως ήταν η κατάλληλη στιγμή να επαναφέρει σε τροχιά υλοποίησης τα σχέδιά του για την υφαρπαγή ελληνικών περιουσιών στην τουριστικά «πολύτιμη» παραθαλάσσια περιοχή της Χειμάρρας.

Το αρμόδιο δημοτικό συμβούλιο, ελεγχόμενο γαρ από τον ίδιο τον κ. Ράμα, ανέλαβε δράση στα τέλη του Αυγούστου, εγκρίνοντας (χωρίς καμία προηγούμενη δημόσια διαβούλευση με τους κατοίκους) ένα πολεοδομικό «master-plan» που ανοίγει το δρόμο για την ανέγερση «νέων παραθαλάσσιων τουριστικών οικισμών» πάνω σε... κατεδαφισμένες ελληνικές ιδιοκτησίες. Ο στόχος ήταν, μάλιστα, οι επίμαχες κατεδαφίσεις να ξεκινήσουν άμεσα.

Η αντίδραση της εθνικής ελληνικής μειονότητας ήταν άμεση, όπως άλλωστε και της ελληνικής κυβέρνησης. Στην πορεία, ωστόσο, έμελλε να αντιδράσουν και άλλοι σε θεσμικό-διπλωματικό επίπεδο... όχι μόνο Ευρωπαίοι αλλά και Αμερικανοί, με αποτέλεσμα τελικώς οι προγραμματισμένες κατεδαφίσεις να αναβληθούν μέχρι νεωτέρας. Υποκύπτοντας στην έξωθεν πιέσεις, ο Αλβανός πρωθυπουργός προχώρησε και σε κάποιες κινήσεις φαινομενικά καλής θέλησης. Έσπευσε να συναντηθεί με αντιπροσωπεία Χειμαρριωτών στα Τίρανα στις 15 Σεπτεμβρίου, δίνοντας παράλληλα εντολή να παραμείνουν ακινητοποιημένες οι μπουλντόζες έως ότου εκείνος επιστρέψει από τη Νέα Υόρκη όπου βρίσκεται για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ήταν, ωστόσο, ο ίδιος ο κ. Ράμα που στις 7 Σεπτεμβρίου προσκάλεσε τους πρεσβευτές των ΗΠΑ, της ΕΕ κ.α. σε δίωρη συνάντηση στα Τίρανα, με στόχο να τους πείσει για τις «αγαθές προθέσεις» της κυβέρνησής του, αλλά και για το «σύννομο» της αμφιλεγόμενης ανάπλασης στην... αλβανική ριβιέρα.

Οι απαντήσεις που εισέπραξε δεν ήταν όμως εκείνες που θα ήθελε. Μάλλον το αντίθετο.

«Δεν θα σταματήσουμε εμείς την ανάπτυξη επειδή ο γείτονάς μας έχει αντιρρήσεις», φέρεται να δήλωσε ο Αλβανός πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους», στρέφοντας τα πυρά του ενάντια στην ελληνική κυβέρνηση επειδή τολμάει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της εθνικής ελληνικής μειονότητας. Ο κ. Ράμα προχώρησε μάλιστα ακόμη παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι «όλη η φασαρία γίνεται από καμιά 50ρια άτομα που παραπληροφορούν» προκαλώντας «σουρεαλιστικές καταστάσεις».

Δικαίωση

Ο στόχος του, προφανής: Να «δικαιώσει» τις επιλογές της αλβανικής κυβέρνησης ενώπιον των ξένων πρεσβευτών, υποβαθμίζοντας παράλληλα ως ανυπόστατες τις ελληνικές επικρίσεις. Διόλου τυχαία και η δήλωσή του ότι σε ολόκληρη την αλβανική επικράτεια έχουν μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί συνολικά 9.150 κατεδαφίσεις κτηρίων, με το νόμο περί αποζημιώσεων να εφαρμόζεται «κατά απόλυτη ισότητα σε όλες τις περιπτώσεις». Υποστήριξε μάλιστα ότι οι αποζημιώσεις είναι μικρές, επειδή οι πολίτες δηλώνουν χαμηλές εμπορικές αξίες κατά τις αγοραπωλησίες, «όπως γίνεται και στην Ελλάδα» (στην οποία ωστόσο Ελλάδα υπάρχουν αντικειμενικές αξίες, σημειώνουμε).

«Είναι ανάγκη να τακτοποιήσουμε την παραλιακή μας ζώνη. Γιατί θα πρέπει άλλες χώρες να έχουν λόγο σε αυτό;», διερωτήθηκε ο κ. Ράμα, πλαισιωμένος από τους υπουργούς Εξωτερικών, Πολιτισμού και Ενέργειας της Αλβανίας, και το δήμαρχος Χειμάρρας.

Η πρέσβης της ΕΕ στα Τίρανα, Ρομάνα Βλαχούτιν είχε, ωστόσο, διαφορετική άποψη από εκείνη που θα ήθελε ο κ. Ράμα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους», η κυρία Βλαχούτιν αναγνώρισε ότι το περιουσιακό είναι «προβληματικό σε ολόκληρη την Αλβανία». Υποστήριξε, μάλιστα, ότι στην περίπτωση μειονοτικών πληθυσμών (όπως είναι ο ελληνικός) θα έπρεπε να δικαιολογούνται «θετικές αποκλίσεις» από τις γενικά εφαρμοζόμενες πρακτικές. Η Κροάτισσα διπλωμάτης συνέδεσε μάλιστα το περιουσιακό και με την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, υπό την έννοια ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που άπτεται του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν, μάλιστα, ο κ. Ράμα της είπε ότι «αυτά προβλέπει ο νόμος στην Αλβανία», εκείνη του απάντησε σε σκληρό τόνο λέγοντας: «εάν ο νόμος δεν κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε αλλάξτε το νόμο.»

Μπαίνοντας στην ουσία του προβλήματος, ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Αλβανία κ. Ντόναλντ Λιου υπογράμμισε ακριβώς εκείνο το οποίο αρνείται να αποδεχτεί το καθεστώς Ράμα: ότι για να προχωρήσουν τα σχέδια ανάπλασης θα πρέπει πρώτα να είναι γνωστά και καταγεγραμμένα τα όρια των περιουσιών, ότι θα πρέπει δηλαδή προηγουμένως να δοθούν στους κατοίκους τίτλοι ιδιοκτησίας (όπως ζητάει εδώ και χρόνια η ελληνική μειονότητα) ώστε να εγγράψουν αυτοί τις περιουσίες τους στο υποθηκοφυλακείο. Ο Αμερικανός διπλωμάτης ζήτησε μάλιστα από τον Ράμα να ορίσει νέο εκπρόσωπο στις διαπραγματεύσεις με τους κατοίκους που θα έχει την αποστολή να λειτουργεί εκτονωτικά-συναινετικά.

Σε ανάλογο πνεύμα, έμελλε να κινηθεί και ο πρέσβης της Ολλανδίας, υπενθυμίζοντας στον κ. Ράμα την πρόσφατη (Ιανουάριος 2017) απόφαση του Αλβανού Συνήγορου του Πολίτη, που βλέπει σειρά «ατελείων και νομικών παραβάσεων» στο σχέδιο ανάπλασης της Χειμάρρας.

Οι περιουσίες καταλήγουν σε χέρια ημετέρων

Ήταν Ιούνιος του 2016, όταν το καθεστώς Ράμα παρουσίασε στους κατοίκους της Χειμάρρας το «νέο σχέδιό» του για την τουριστική «ανάπλαση» της αλβανικής ριβιέρα. Ο λόγος για ένα σχέδιο ύποπτων προθέσεων, διαμορφωμένο στα κρυφά, σε διαβούλευση με «ημέτερα συμφέροντα» αλλά όχι και με την άμεσα ενδιαφερόμενη ελληνική εθνική μειονότητα... πάνω από τις περιουσίες της οποίας πρόκειται κυριολεκτικά να περάσει η επονομαζόμενη «ανάπτυξη».

Είχαν προηγηθεί πολλά και ανησυχητικά: η προκλητικά αδικαιολόγητη κατεδάφιση του ναού του Αγίου Αθανασίου στο χωριό Δρυμάδες του δήμου Χειμάρρας το καλοκαίρι του 2015, οι αυθαίρετες κατεδαφίσεις ελληνικών περιουσιών ήδη από το 2014 κ.α..

Στις 28 Οκτωβρίου

Το θέμα έμελλε να επανέλθει στο προσκήνιο στις 28 Οκτωβρίου του 2016, ανήμερα της εθνικής μας εορτής, όταν 19 οικογένειες Ελλήνων της Χειμάρρας είδαν ξαφνικά στην πόρτα τους ειδοποιητήρια, υπογεγραμμένα από τον... ελληνικής καταγωγής δήμαρχο Γιώργο Γκόρο, που τις καλούσαν να εγκαταλείψουν άμεσα τις οικίες τους (εντός πέντε ημερών), καθώς αυτές επρόκειτο να κατεδαφιστούν στο βωμό της «αστικής αναγέννησης».

«Το πρόβλημα δεν ξεκίνησε και δεν τελειώνει με τα 19 κτίρια που προτίθεται να κατεδαφίσει ο πρωθυπουργός στο κέντρο της Χειμάρρας», δήλωνε τότε στο «Εθνος», ο μειονοτικός βουλευτής Βαγγέλης Ντούλες.

Αντιθέτως, πρόκειται για ένα «ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο με στόχο την αλλοίωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην ευρύτερη περιοχή της παραλίας του Ιονίου εις βάρος των νόμιμων ιδιοκτητών».

Το καθεστώς Ράμα επιδίδεται εδώ και καιρό σε μια συντονισμένη επιχείρηση υφαρπαγής ελληνικών περιουσιών σε περιοχές «φιλέτα». Ακυρώνει (ή αρνείται να αποδώσει) τίτλους ιδιοκτησίας και κατεδαφίζει κτίσματα (με ιστορία ακόμη και εκατοντάδων ετών) μέσα σε ένα όργιο αδιαφάνειας. Στη Χειμάρρα δεν υπάρχει κτηματολόγιο, και είναι πολύ λίγοι όσοι έχουν τίτλους ιδιοκτησίας.

Όσο για τις κατασχεθείσες περιουσίες, αυτές συνήθως να καταλήγουν αντί πινακίου φακής στα χέρια «ημετέρων» προς «τουριστική αξιοποίηση». Αποζημιώσεις χρειάζεται να περάσουν αρκετά χρόνια για να δοθούν, και όταν τελικώς δίνονται είναι σχεδόν μηδαμινές, με αποτέλεσμα οι παλαιοί ιδιοκτήτες να φεύγουν στο εξωτερικό και η περιοχή να αλλοιώνεται πληθυσμιακά.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Έντι Ράμα έβαλε ενδεικτικά την υπογραφή του σε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την οποία ανοίγει ο δρόμος για την άμεση απαλλοτρίωση της ακίνητης περιουσίας των κατοίκων της περιοχής Σπήλαια στο κέντρο της Χειμάρρας. Και μόλις πριν λίγες εβδομάδες, στα τέλη Αυγούστου, το δημοτικό συμβούλιο της Χειμάρρας ενέκρινε ένα πολεοδομικό «master-plan» που ανοίγει το δρόμο για την ανέγερση «νέων τουριστικών οικισμών» σε απαλλοτριωμένες παραθαλάσσιες εκτάσεις... ελληνικής ιδιοκτησίας.

To παρόν ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, της Δευτέρας 18ης Σεπτεμβρίου 2017

πηγη