Ευχέλαιο – Μεγάλη Τετάρτη: Την Μεγάλη Τετάρτη το πρωί γίνεται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ή το βράδυ γίνεται το Μυστήριο του Αγίου Ευχελαίου…
όπου ο παπάς διαβάζει επτά Ευαγγέλια και επτά ευχές για να ευλογήσει λάδι
που το χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία ψυχικών και σωματικών ασθενειών.
Μετά την ακολουθία του Ευχελαίου ο ιερέας σταυρώνει τους πιστούς με λάδι
στο μέτωπο, τα μάγουλα, το πρόσωπο και τα χέρια.
Το ευχέλαιο, που γίνεται στις εκκλησίες, σε μερικούς τόπους, όπως στον
Πόντο, γινόταν και στο σπίτι. Στα αντικείμενα που ευλογούνται στη διάρκεια
αυτής της τελετής, αποδίδεται ξεχωριστή θεία ιδιότητα και δύναμη.
Ιερό
Ευχέλαιο: Πότε, Πώς και Γιατί;
Στα Κοτύωρα, ο παπάς τη Μεγάλη Τετάρτη, γύριζε στα σπίτια για ευχέλαιο.
Είχαν σε κάθε σπίτι, έτοιμα αυγά ωμά, αλεύρι και αλάτι. Ο παπάς τους έκανε
ευχέλαιο και τη Μεγάλη Πέμπτη αφού έβαφαν τα αυγά, τα πήγαιναν μαζί με το
“ευχελιασμένο” αλεύρι και το αλάτι, στην Εκκλησία στον Εσπερινό, μέσα σε
καλαθάκια σκεπασμένα καλά με πανί.
Στη Σπάρτη, τρώνε κάθε πρωί, ένα κομμάτι από αυτό το αλεύρι. Τότε παρασκευάζεται
και η νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς.
Η ζύμη του ψωμιού, μπορεί λόγω πολυκαιρίας και μακρόχρονης χρήσης να
χάσει την αρχική της δύναμη και καθαρότητα. Για αυτό πρέπει να ανανεωθεί και να
αποκτήσει νέα πλήρη δύναμη.
Το
μυστήριο του αγίου Ευχελαίου
Στην Αθήνα, τη Μεγάλη Τετάρτη, η εκκλησάρισσα, πήγαινε από σπίτι σε σπίτι
και μάζωνε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Ο παπάς, ακουμπούσε απάνω το
Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι ανέβαινε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της
χρονιάς. Η εκκλησάρισσα το μοίραζε κατόπιν στα σπίτια. Με αυτό, ζυμώνουν και
τις κουλούρες της Λαμπρής.
Η σύσταση
του Μυστηρίου
Η σύσταση του ευχελαίου, όπως και των υπόλοιπων μυστηρίων, ανάγεται στην
Καινή Διαθήκη και μάλιστα την Καθολική Επιστολή Ιακώβου (έ 14-15). Απόδοση στην
νεοελληνική: Είναι κάποιος από σας άρρωστος; Να προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους
της εκκλησίας να προσευχηθούν γι’ αυτόν και να τον αλείψουν με λάδι,
επικαλούμενοι το όνομα του Κυρίου. Και η προσευχή που γίνεται με πίστη θα σώσει
τον άρρωστο· ο Κύριος θα τον κάνει καλά. Κι αν έχει αμαρτίες, θα του τις
συγχωρέσει.
Έτσι, η αποστολική παραγγελία αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία
θεμελιώθηκε η πίστη και η τελετουργική πράξη της Εκκλησίας. Τελετουργοί του
φιλανθρώπου τούτου μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροι της Εκκλησίας, προσκαλούμενοι
για τον σκοπό αυτό στην οικία του αρρώστου χριστιανού. Πλησίον του ασθενούς
προσεύχονται θερμά. Επικαλούνται τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος για να
ευλογηθεί το λάδι που παρατίθεται. Και στη συνέχεια αλείφουν τον άρρωστο
χριστιανό με το ευλογημένο πλέον έλαιο. Η επάλειψη με το ευλογημένο έλαιο,
σώζει τον άρρωστο.
Η τέλεση
του Μυστηρίου
Η ακολουθία του ευχελαίου τελείται «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».
Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, η σωματική ασθένεια θεωρείται ως ο
πικρός καρπός της αμαρτίας. Οποιαδήποτε ασθένεια, ως διαταραχή της αρμονικής
λειτουργίας του σώματος, οφείλεται σε πνευματικά αίτια και κυρίως στη διαταραχή
των σχέσεων του ανθρώπου με τον Θεό. Στα ιερά κείμενα δεν παρουσιάζεται μόνο η
στενή σύνδεση της ασθένειας με την αμαρτία αλλά συγχρόνως υποδεικνύεται και ο
τρόπος της θεραπείας: η ειλικρινής μετάνοια και η επιστροφή στον Θεό.
Τα ορατά
στοιχεία του Ευχελαίου
Για την τέλεση του μυστηρίου τοποθετείται πάνω σε κάποιο τραπέζι το
ευαγγέλιο, μικρή εικόνα του Χριστού, κανδήλα αναμμένη και δοχείο με αλεύρι,
δίπλα στο οποίο ανάβονται επτά κεριά. Η κανδήλα πρέπει να είναι καθαρή και μέσα
τοποθετείται αγνό λάδι, ένδειξη καθαρής και ολοπρόθυμης προσφοράς στον Θεό. Γι’
αυτό και ο καλός Σαμαρείτης στην ομώνυμη παραβολή, περιποιείται στοργικά τον
τραυματία ρίχνοντας στις πληγές του λάδι και κρασί. Το λάδι, μετά τις ευχές των
ιερέων, δεν είναι πια κοινό λάδι· όπως και στη βάπτιση: το νερό της
κολυμβήθρας, μετά τις ευχές του λειτουργού, δεν είναι πια κοινό νερό.
Στο τέλος της ακολουθίας γίνεται η χρίση με το αγιασμένο έλαιο. Χρίεται σταυροειδώς το μέτωπο, το σαγόνι, οι δύο παρειές και τα χέρια μέσα στην παλάμη και στο εξωτερικό τους μέρος. Μ’ αυτή την χρίση, ζητούμε από τον Κύριο να θεραπεύσει το πνεύμα, τις σκέψεις και ολόκληρο τον εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, να δίνει δύναμη σ’ εκείνα τα μέλη του σώματος με τα οποία κάνουμε τις περισσότερες πράξεις· (π.χ. τα χέρια είναι τα μέλη που εκτελούν τις εντολές του μυαλού μας).
0 Σχόλια