Τουρκική ομολογία: Αποσυρθήκαμε από τη «Γαλάζια Πατρίδα»

Τούρκος απόστρατος και εκ των εκ των εμπνευστών του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» αξιολόγησε τις εξελίξεις στη Μεσόγειο και περιέγραψε με μελανά χρώματα τη θέση της χώρας του

Σε μια αφοπλιστική παραδοχή προχώρησε ο απόστρατος Τούρκος αντιναύαρχος Τζεμ Γκιουρντενίζ, εκ των εμπνευστών του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας».

Ο Τούρκος απόστρατος αξιολόγησε τις εξελίξεις στη Μεσόγειο και περιέγραψε με μελανά χρώματα τη θέση της χώρας του, ιδίως μετά και τις ανακοινώσεις των θαλασσίων ερευνών από την αμερικανική Chevron στο Νότιο Κρητικό.

Ο Τζεμ Γκιουρντενίζ χαρακτήρισε αρνητική εξέλιξη την αποδοχή του αιτήματος της αμερικανικής ενεργειακής εταιρείας Chevron για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στη νότια Κρήτη και είπε χαρακτηριστικά: Η Chevron είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ιδιωτική αμερικανική εταιρεία στον κόσμο στον τομέα των υδρογονανθράκων.

Παράλληλα, ο Τούρκος απόστρατος θυμίζει πως και η Κύπρος κήρυξε τον Ιανουάριο «Navtex» για έξι μήνες για αναζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο σχετικά με το κοίτασμα «Αφροδίτη» και το «5ο οικόπεδο, που τέμνεται με την τουρκική υφαλοκρηπίδα», όπως ισχυρίζεται ο ίδιος.

Η γεώτρηση πραγματοποιείται από εταιρείες ενέργειας των ΗΠΑ και του Κατάρ.

Σαν να μην έφταναν αυτά ο Τούρκος αναλυτής θυμίζει και το περιστατικό του 2020 όταν τουρκικό πλοίο αρνήθηκε έλεγχο από φρεγάτες της Ε.Ε. στη Λιβύη.

Τέλος φόρμας

Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω, υποστηρίζει ότι η Τουρκία έχει κάνει βήματα πίσω και ούτε λίγο ούτε πολύ έχει αποσυρθεί από τη «Γαλάζια Πατρίδα».

Γιατί οι έρευνες της Chevron έχουν σημασία για την ΑΟΖ

Σημειώνεται πως σημαντικές παραμέτρους περιλαμβάνει η προσφάτως ανακοινωθείσα συμφωνία με την Chevron για γεωτρήσεις σε 2 οικόπεδα ανατολικά της Κρήτης

Το ζήτημα πλέον είναι πώς θα αντιδράσει η Τουρκία.

Περί τα τέλη Ιανουαρίου, όταν άρχισε η γεώτρηση στο τεμάχιο 5 της Κυπριακής ΑΟΖ οι Τούρκοι αντέδρασαν με διαμαρτυρίες για παραβιάσεις.

Η ελληνοτουρκική διαφορά και το σύμπλεγμα της Μεγίστης

Μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υπάρχει απόκλιση στον τρόπο οριοθέτησης της ΑΟΖ στην περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου, και καθοριστικό ρόλο έχει το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης.

Η Τουρκία έδειξε τον σκοπό της για το γκριζάρισμα του Αιγαίου από το 1973, όταν η Άγκυρα παραχώρησε στην τουρκική εταιρεία πετρελαίων (TPAO) την πρώτη άδεια ερευνών και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε περιοχές εκτός τουρκικών χωρικών υδάτων. Αποτέλεσμα της ακολουθούμενης τακτικής από την Τουρκία ήταν οι κρίσεις του 1976 και 1987, που κατέληξαν στο πρωτόκολλο της Βέρνης και τη συμφωνία του Νταβός, με τις οποίες η Ελλάδα δεσμεύτηκε ότι θα απέχει από οποιαδήποτε έρευνα στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, αν κάνει το ίδιο και η Τουρκία, μέχρις ότου λυθεί το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας.

Όπως ανέφερε ο ο αμυντικός αναλυτής, αντιστράτηγος ε.α. Λάμπρος Τζούμης*, στη Σύμβαση του 1982 στο Montego Bay για το Δίκαιο της Θάλασσας, αναφέρεται ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται διαθέτουν ΑΟΖ και εξαιρούνται μόνο οι βράχοι, οι οποίοι δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη διαβίωση. Συνεπώς δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης, διαθέτει ΑΟΖ. Η Ελλάδα υπέγραψε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982 και την επικύρωσε το 1995. Η Τουρκία δεν υπέγραψε αλλά ούτε και επικύρωσε τη σύμβαση, καθόσον δεν την ευνοεί. Παρά το γεγονός αυτό η Τουρκία αφενός δεσμεύεται από τη συμφωνία καθόσον αυτή συνιστά εθιμικό δίκαιο, αφετέρου το 1986 ήρθε σε συνεννόηση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές στη Μαύρη Θάλασσα, με την τότε Σοβιετική Ένωση και προχώρησε στην ανακήρυξη και οριοθέτηση ΑΟΖ, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Αργότερα άρχισε συνομιλίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για το ίδιο θέμα και ήρθε σε παρόμοια συμφωνία που είχε συνάψει με τους Σοβιετικούς.

Η Τουρκία ισχυρίζεται ειδικά για την περίπτωση των νησιών του συμπλέγματος Μεγίστης, ότι δεν είναι δυνατόν αυτά τα μικρά νησιά μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχουν ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ. Για τους ισχυρισμούς της προβάλει το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου, διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

Τι ορίζει το Δίκαιο της Θάλασσας

Το άρθρο 77 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) προβλέπει ότι τα δικαιώματα του παράκτιου κράτους (π.χ. Ελλάδος) επί της Υφαλοκρηπίδας του είναι «κυριαρχικά» και «αποκλειστικά» (§1, 2).

Αυτό επεξηγείται ότι σημαίνει, ότι «αν το παράκτιο Κράτος δεν εξερευνά ή δεν εκμεταλλεύεται τους φυσικούς του πόρους, κανείς δεν μπορεί να αναλάβει αυτές τις δραστηριότητες χωρίς ρητή συναίνεση του παράκτιου Κράτους» (§2).

Επίσης (§3), τα δικαιώματα αυτά «δεν εξαρτώνται από την πραγματική ή ιδεατή κατοχή ή από οποιαδήποτε ρητή διακήρυξη». Δηλαδή υπάρχουν «εξαρχής και αυτοδικαίως».

Στο χάρτη που ακολουθεί εμφανίζεται η συμφωνία ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου:

Και στον ακόλουθο χάρτη αποτυπώνεται το τουρκολιβυκό μνημόνιο:

Γιατί έχουν σημασία οι έρευνες της Chevron

Πλέον με τα νέα δεδομένα, ο αμυντικός αναλυτής, αντιστράτηγος ε.α. Λάμπρος Τζούμης* τονίζει τη σημασία των νήσων Χρυσή, Κουφονήσι και Γαύδου.

Αναλυτικά πρόσφατα ανέφερε:

Σύμφωνα με δημοσιεύματα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδέχθηκε σήμερα (26.3.2025) την εκδήλωση ενδιαφέροντος της εταιρίας Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων σε δύο περιοχές νότια της Κρήτης, όπως στη φωτογραφία.
Αν υλοποιηθούν οι έρευνες και δεν υπάρξουν αντιδράσεις από την πλευρά της Τουρκίας, θα είναι μια θετική εξέλιξη, καθόσον :
Στην περιοχή βρίσκονται τα νησιά Χρυσή, Κουφονήσι και δυτικά αυτών βρίσκεται το νησί Γαύδος. Τον Ιούνιο του 1996, κατά τη διάρκεια της νατοϊκής άσκησης «Dynamic-Mix», η Τουρκία έθεσε θέμα εξαίρεσης από την άσκηση της νήσου Γαύδου, ως περιοχή ακαθορίστου κυριότητας.
Είχε προηγηθεί η κρίση των Ιμίων και η Άγκυρα είχε φέρει στην επιφάνεια τη θεωρία περί «γκρίζων» ζωνών. Κατά την άποψη της Τουρκίας, ένας μεγάλος αριθμός νησιών, νησίδων και βραχονησίδων, τα περισσότερα από τα οποία είναι μέρος μικρών νησιωτικών συμπλεγμάτων, θεωρούνται περιοχές αμφισβητούμενης ιδιοκτησίας.
Στις τουρκικές αμφισβητήσεις στη θαλάσσια περιοχή πέριξ της Κρήτης, εντάσσονται και τα νησιά Χρυσή, Κουφονήσι, κ.λπ.
Το τουρκικό αφήγημα είναι ότι όταν η Κρήτη παραχωρήθηκε στην Ελλάδα με τη Συνθήκη του Λονδίνου το 1913, τα νησιά και οι βραχονησίδες που βρίσκονται γύρω από το νησί, δεν αναφέρονται ονομαστικά. Aυτό οδηγεί στο συμπέρασμα κατά την άποψη της Τουρκίας ότι αποτελούν πρώην οθωμανικά εδάφη «που τελούν υπό ελληνική κατοχή» ή περιοχές «ακαθορίστου κυριαρχίας», των οποίων το καθεστώς εκκρεμεί.
Κατόπιν αυτών ίδωμεν !

*Ο Λάμπρος Τζούμης είναι αντιστράτηγος ε.α. Απόφοιτος της Σχολής Διοίκησης Επιτελών του Στρατού Ξηράς, της Ανωτάτης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και της Σχολής Εθνικής Άμυνας. Υπηρέτησε στο ΓΕΣ και στο ΓΕΕΘΑ ως επιτελής και σε διευθυντικές θέσεις. Σε εθνικό επίπεδο, τμηματάρχης Συνδρομής στην Αντιμετώπιση Καταστροφών. Στο ΝΑΤΟ εθνικός αντιπρόσωπος της Ελλάδας στις επιτροπές Civil Emergency Planning και Senior Civil Emergency Planning Committee. Διοικητής του 286ου Τάγματος Πεζικού στη Λήμνο, του 38ου Συντάγματος Πεζικού στη Ρόδο της Ελληνικής Δύναμης Κοσσυφοπεδίου και της 88ης ΣΔΙ (Ταξιαρχίας Λήμνου). Υποδιοικητής της ΧVI Mηχανοκίνητης Mεραρχίας Πεζικού (Διδυμότειχο).

newsbomb.gr