Ο Ταγίπ
Ερντογάν επανεξελέγη πρόεδρος τής Τουρκίας από τον πρώτο γύρο, εξασφάλισε -με
τη βοήθεια των ακροδεξιών Γκρίζων Λύκων– και την πλειοψηφία στη Βουλή, και τώρα
όλες οι πρωτοβουλίες περνάνε στα χέρια του, καθώς με το νέο Σύνταγμα αποκτά
σουλτανικές εξουσίες.
Κυριάρχησε σε όλη την ασιατική Τουρκία, έφτασε το 51%
στην Κωνσταντινούπολη που στο περσινό Δημοψήφισμα είχε χάσει, και ηττήθηκε μόνο
στα παράλια τού Αιγαίου και στις κουρδικές περιοχές. Το κόμμα του παραμένει
πρώτο από το 2002 σε 10 συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις και ο ίδιος είναι
-χωρίς αμφιβολία, πλέον- ο μεγαλύτερος ηγέτης τής σύγχρονης Τουρκίας μετά τον
Κεμάλ.
Την ίδια
στιγμή ο βασικός αντίπαλός του, Μουχαρέμ Ιντζέ, έχοντας συγκεντρώσει 30%
(δηλαδή 8 μονάδες πάνω από το Κεμαλικό κόμμα που τον στήριξε), αναγορεύεται εκ
των πραγμάτων σε κεντρικό πρόσωπο τής αντιπολίτευσης και λίαν συντόμως θα
επιχειρήσει να ανατρέψει τον αρχηγό της, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Επικοινωνιακός
αλλά και λαϊκιστής, κεμαλιστής αλλά και θρησκευόμενος, πέτυχε ένα αποτέλεσμα
που κανείς δεν περίμενε στην αρχή τής προεκλογικής περιόδου. Το κακό είναι ότι
έχει τις ίδιες ακραία επιθετικές απόψεις για την Ελλάδα, με τον
Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος συχνά πυκνά αναφέρει ότι αν είχε την εξουσία θα
έπαιρνε πίσω με τα όπλα 18 νησιά που (δήθεν) έχει καταλάβει η Ελλάδα. Σε αυτά
περιλαμβάνει ακόμη και τις Οινούσες και την Ψέριμο.
Το τρίτο
σημαντικό στοιχείο των τουρκικών εκλογών ήταν η επιτυχία τού φιλοκουρδικού
κόμματος να μπει στη Βουλή, εξασφαλίζοντας 11,8% των ψήφων, τη στιγμή που ο
χαρισματικός αρχηγός του, Σαλαχατίν Ντεμιρτάς, βρίσκεται στη φυλακή. Στο πλευρό
του τάχθηκαν και πολλά στελέχη των Αλεβιτών (αριθμούν 15 εκατομύρια συνολικά),
αλλά και ανεξάρτητες προσωπικότητες τής Αριστεράς, που βλέπουν την Τουρκία να
κινείται τις τελευταίες δεκαετίες μεταξύ δύο αυταρχισμών: τής ερντογανικής και
τής κεμαλικής.
Αντίθετα,
απογοητευτική ήταν η εμφάνιση τής ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ, η οποία τερμάτισε
πίσω και από τον Ντεμιρτάς, ενώ στην αρχή τής «κούρσας» πολλοί υποστήριζαν πως
θα μπορούσε ακόμη και να απειλήσει τη θέση τού Ερντογάν. Το στίγμα που έδωσε
ήταν ασαφές και το μήνυμά της δεν πέρασε στον κόσμο. Ωστόσο, το ποσοστό τού
κόμματός της (10,1%), αθροιζόμενο με εκείνο των Γκρίζων Λύκων (11,3%), οδηγεί
στο συμπέρασμα ότι το 22% των Τούρκων εμφορούνται από ακροδεξιές
υπερεθνικιατικές απόψεις.
Αν σκεφτούμε
δε ότι οι Γκρίζοι Λύκοι είναι όχι απλώς σύμμαχοι τού Ερντογάν, αλλά η αναγκαία
συνθήκη για να έχει την πλειοψηφία στη Βουλή, μπορούμε να καταλάβουμε ποια
στάση θα κρατήσει απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Όσοι περιμένουν να ρίξει
τους τόνους τής έντασης μάλλον θα απογοητευτούν. Δεν πρόκειται να επανέλθει στην
πολιτική των «ήρεμων υδάτων», που ακολουθούσε έως το 2016, ούτε θα αφήσει να
γίνουν οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ χωρίς να πάρει μερίδιο. Η μη έκδοση στην
Τουρκία των 8 αξιωματικών, που είχαν έλθει στην Ελλάδα μετά το πραξικόπημα τού
2016, φορτίζει περαιτέρω την ατμόσφαιρα.
Ο Ερντογάν,
τώρα πια, είναι βέβαιος πως συνομιλεί με την ιστορία. Θα προσπαθήσει να
διατηρήσει τη δυνατότητά του να συμμετέχει στο ΝΑΤΟ και, ταυτόχρονα, να έχει
ανοιχτού; διαύλους με τη Ρωσία (αγοράζοντας και οπλικά συστήματα), αλλά και με
το Ιράν. Θα το επιτρέψουν οι Αμερικάνοι; Μπορεί ο Τραμπ να είναι το ίδιο
απρόβλεπτος με τον Τούρκο πρόεδρο, όμως οι διπλωμάτες και οι στρατηγοί των ΗΠΑ
δεν θέλουν να χάσουν τη συμμαχία τής Τουρκίας.
Και η
Ευρώπη; Η Ευρώπη δεν διαθέτει μέσα πίεσης. Ο Ερντογάν δεν ενδιαφέρεται να
εντάξει τη χώρα του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, ταυτόχρονα, κρατά το κλειδί τού
προσφυγικού. Έχει στο έδαφός του 3 εκατομύρια Σύρους πρόσφυγες και παράτυπος
μετανάστες. Αν τους δώσει το ελεύθερο θα πλημμυρίσουν την Ευρώπη…
0 Σχόλια